Viooljongen (deel 2)

EN WE GAAN WEER VERDER MET ELLE HAAR GEWELDIGE VERHAAL. HIER HET TWEEDE EN LAATSTE STUK:


“Ja,” zei hij. “Kom hier.” Hij gaf Rose het instrument en ze keek er bewonderend naar. Het had een sierlijkheid, een gratie die zij nooit zou bezitten. De hals was smal en de krul op het einde was fijner dan ze zich kon voorstellen. De klankkast was ietwat bol en de snaren waren strak gespannen over de kam. Ze wreef over het gladde hout en keek hem verwonderd aan. Hij lachte en plaatste zijn hand over de hare op de hals. Hij plaatste de viool tussen haar kin en schouder en ging achter haar staan. Daarna gaf hij haar de strijkstok. “Hou hem soepel vast,” legde hij haar uit. “Niet duwen. Je moet hem losjes in je hand houden. Hij moet als vanzelf op de snaren neerkomen.” Eén voor één plaatste hij haar vingers op de juiste plek. “Je moet een viool niet als een instrument zien. Je moet ervan houden en erop willen spelen, want alleen dan lukt het. Wil je?”
Ze knikte.
Hij trok haar arm zachtjes naar achter en duwde hem dan weer naar voor. Tegelijkertijd drukte hij haar vinger op een snaar. Het klonk prachtig, helder. Rose keek verbaasd naar hun handen. “Je moet het voelen,” fluisterde hij in haar oor en hij liet haar een volgende noot spelen.
Ze voelde het.

Ze opende haar ogen weer. Plots waren alle klanken weg. Ze wilde ze weer horen. Ze plaatste haar handen op de toilettafel en duwde zich met alle kracht die ze nog in zich had omhoog. Even trilden haar benen, maar ze bleef staan. Langzaam, voorzichtig schuifelde ze naar de immense houten kast in de kamer. Voor het meubelstuk bleef ze even staan. Ze bekeek de tekeningen die in het hout waren gesneden. Een schip op zee, met violen aan de hemel en overal noten. Ze had het zelf laten maken. Het had een fortuin gekost, dat wel, maar ze wist dat ze oud ging worden en als ze dingen begon te vergeten zou die kast haar de herinneringen weer brengen. Langzaamaan richtte ze haar hand op en traag bracht ze die naar het hout van de kast. Even voor haar vingertoppen het hout zouden raken, aarzelde ze, alsof ze bang was dat ze zich zou verbranden. Uiteindelijk legde ze haar vingers toch op het hout. Het voelde koel aan. Voorzichtig volgde ze met haar vingers de weg van de noten. Ze sloot haar ogen – ze voelde de naam onder haar vingers. Een beeld van zijn gezicht verscheen weer voor haar geestesoog. Hij lachte, riep haar naam. Ze wilde komen, maar ze kon niet. Verschrikt opende ze haar ogen weer. Ze keek naar de letters in het hout. Niemand had de naam ooit ontdekt. Niemand, alleen zij. Zelfs de maker van de kast had het niet gezien.
Met een plotse vastberaden beweging draaide ze de sleutel in het slot om. Ze opende de deur en duwde kleren opzij. Daar lag hij, vergeten en stoffig, maar daarom niet minder mooi. Ze reikte in de kast, nam de viool eruit. Liefdevol streek ze over het instrument. Meteen hoorde ze zijn stem in haar hoofd: “Je moet een viool niet als een instrument zien.”
“Nee, jij bent geen instrument,” zei ze. De kastdeuren liet ze open staan. Met de viool in haar hand geklemd liep ze naar het bed. Rustig ging ze zitten. Ze plaatste de viool tussen haar kin en schouder en nam haar boog. Bang zette ze de haren op de snaar. Ze bracht haar arm naar achter en weer terug. Stroef ging ze door de eerste maten, maar daarna kwam ze los. Haar vingers mochten dan oud en verkrampt zijn, ze speelde nog net zo mooi, zuiver en soepel als veertig jaar geleden.
“Je bent een talent, Rose.” Ze bloosde en voelde hoe hij een kus op haar neus drukte. Hij zweeg even, maar toen zei hij onverwachts: “Ga je met me mee, Rose?” Ze keek verbaasd op. Meegaan? Weg van alles dat ze kende? Haar familie in de steek laten om bij hem te zijn? “Ik heb je niets te bieden, maar...”
Ze zweeg. Hij had het zo verschrikkelijk fout. Hij kon haar alles geven dat ze miste, alles dat ze ooit nodig zou hebben. Hij kon haar laten lachen, hij kon haar pijn wegnemen, hij kon van haar houden zonder dat er geld voor nodig was. Hij kon haar laten vergeten dat het leven oneerlijk tegen haar was. “Ik ga mee,” zei ze in een opwelling. Ze besefte dat ze het meende.
Hij glimlachte.

Het was nooit zover gekomen. Wat er met hem was gebeurd, wist ze niet, maar ze had hem niet meer teruggevonden. Niet op het schip, niet op de kade, niet in de rest van haar leven. Ze opende haar ogen, die vol van ingehouden tranen waren. Ze hield het hier niet lang meer uit –ze wilde weg. Naar hem.
“Mama?” hoorde ze plots een stem roepen. “Mama, ben jij dat?”
Met een vlugge beweging liet ze de viool zakken en veegde met de rug van haar hand haar tranen weg. Ze keek opzij, naar de spiegel. Weer keek dat gezicht haar aan, met haren die bloedrood waren in plaats van grijs. Haar huid was strak, haar ogen sprankelden. Ze wist dat ze er heel anders uitzag nu, op dit moment. Snel draaide ze zich weg
De deur van de slaapkamer ging open. In de deuropening stond haar dochter. Eerst leek ze de viool niet op te merken, maar toen ging haar blik naar het instrument. “O,” zei ze en ze keek haar moeder verbaasd aan. “Mama, sinds wanneer speel jij viool?”
Rose glimlachte waterig. Niemand buiten haar echtgenoot wist dat ze viool speelde. Hij had zich er altijd dood aan geërgerd en haar verschillende malen gevraagd waar ze had leren spelen. Ze had nooit geantwoord. Op die momenten was ze niet bang geweest van zijn handen. Hij was jaren geleden gestorven en nadien had ze ongestoord kunnen spelen, maar ze had het nooit gedaan, om één of andere reden.
“Mama?” vroeg Jack nog een keer. “Hoe kom je trouwens aan die viool?”
Rose keek naar beneden, naar het hout. Ze wilde het haar dochter zo graag uitleggen, maar ze kon het niet. Iets hield haar tegen.

“Laat je talent niet verloren gaan, Rose. Oefen.”
“Ik heb geen viool.”
Hij stak zijn hand uit – de hand waarmee hij de viool vasthield. “Nu wel,” zei hij en hij keek haar indringend aan.

“Er is zoveel dat ik je niet verteld heb, kindje,” glimlachte ze tegen haar dochter. “Zoveel niet.”